परिभाषामा साहित्य

परिभाषामा साहित्य

 लेखेको कुराले पढ्नेको वा सुन्नेको मन छुन्छ भने त्यो साहित्य हुन्छ, हुँदैन भने हुँदैन। – अर्जुन पराजुली
 साहित्य सामाजिक चेतनाको समयसापेक्ष कलात्मक भाषिक अभिव्यक्ति हो। यो स्वयम्मा सौन्दर्यको खोजी हो र मानिसको जीवन सङ्घर्षमा अग्रगामी दृष्टिकोण प्रदान गर्ने साधन हो। यसले परिवर्तनको दिशा निर्देश गर्नुपर्दछ। –अनिरुद्र तिमसिना
 साहित्य भनेको गतिशील जीवनको एउटा प्रतिविम्ब हो। साहित्यले गतिशील जीवनको व्याख्या बोकेको हुन्छ। साहित्य नदीजस्तै बग्नुपर्छ। कतै शान्त, स्थिर र कतै वेगवान्, भङ्गालोमा धार बोकेको प्रवाहजस्तै। –अनिल श्रेष्ठ
 साहित्य सिर्जनात्मक मनको भाषिक आविष्कार हो, जहाँ जीवनका अर्कै पक्षको ध्वनि हुन्छ। साहित्य जीवनको फोटोग्राफी
होइन। – अभि सुवेदी
 साहित्य जीवनका निम्ति हुनुपर्छ। – अमर गिरी
 जीवनको अनुभूति र समाजको यथार्थ चित्रण। – अमृतलाल श्रेष्ठ
 परिभाषामा जसलाई बाँध्न, छोप्न सकिँदैन। – अविनाश श्रेष्ठ
 जीवन सत्यको अभिव्यक्ति। – आनन्ददेव भट्ट
 साहित्य जीवन–जगत्प्रतिको शाब्दिक प्रतिकृति हो। – आर.एम. डङ्गोल
 समाजको वास्तविक प्रतिविम्ब। – इन्द्र माली
 श्रमसङ्घर्ष, वर्गसङ्घर्ष, प्रकृतिसँग सङ्घर्ष गर्दा प्राप्त हुने अनुभूतिको कलापूर्ण अभिव्यञ्जना हो। यथार्थको सुन्दर व्यञ्जनापूर्ण प्रस्तुति र पुनर्सिजना हो। – ईश्वरचन्द्र ज्ञवाली
 साहित्य युगको ऐना हो। त्यसकारण हामीले त्यो ऐनास्वरूप देखिने गरी साहित्य सृजना गर्नुपर्छ। – एस.पी. आसा
 साहित्यलाई परिभाषाको घेरामा बन्दी नबनाउनु नै मेरो साहित्यको परिभाषा हो। – कणक महर्षि